نگرشی بر جایگاه فقهی- حقوقی شرکت های هرمی

یکی از رویکردهای مهم تجارت الکترونیک، بازاریابی و توزیع شبکه‏ای چندمرحله‏ای الکترونیک‏ است که منشأ تحولات عظیمی در امر انتقال سریع‏ کالاها و خدمات از مبدأ تولید به مقصد مصرف در یک‏ دنیای مجازی شده است. امروزه سیستم بازاریابی شبکه‏ای سنتی با توجه به ورود ابزارهای الکترونیک که هزینه‏های‏ توزیع کالا را به شدت کاهش و سرعت انتقال کالا را از تولید به مصرف افزایش می‏دهند، کارایی خود را از دست داده و شبکه‏های توزیع چند مرحله‏ای‏ الکترونیک به نحو شگفت انگیزی گسترش یافته‏اند. شرکت­های هرمی در حقیقت شکل منحرف شده بازاریابی شبکه­ای می باشند و با بازاریابی شبکه­ای تفاوت دارند. هر دوی آنها معمولاً در قالب شرکت­های خاصی فعالیت می­کنند. شرکت­های هرمی دارای انواع و اقسام گوناگونی هستند. طراحان­ شرکت­های هرمی برای جلوگیری از اشکالات حقوقی، آنها را در قالب قراردادهای خاصی طراحی و اجرا می­کنند. به دلیل تنوع شرکت­های هرمی، قراردادهای متنوع و مختلفی در آنها دیده می­شود ولی اکثر شرکت­های هرمی بر پایه «بیع جایگاه» استوار هستند. این شرکت­ها دارای اشکالات جدی اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، فقهی و حقوقی هستند. در زمینه فقهی ـ حقوقی، اشکال «دارا شدن ناعادلانه» در مورد این شرکت­ها مطرح شده است. همچنین می­توان به وجود تدلیس و کلاهبرداری در آنها اشاره کرد.